PROJEKTY
KULTOWE MIEJSCA OPOLA
W roku 2019 – we współpracy z Polskim Towarzystwem Historycznym Oddziałem w Opolu oraz Muzeum Śląska Opolskiego – zorganizowaliśmy cykl ośmiu spotkań pt. „Kultowe miejsca Opola”. Jak nazwa wskazuje wspominaliśmy miejsca z różnych sfer życia naszego miasta, które opolanie darzą szczególnym sentymentem. Pokazaliśmy wielokulturowość Opola, łącząc wspomnienia opolan pamiętających różne okresy z powojennej historii miasta. Spotkania cieszyły się dużym zainteresowaniem zwłaszcza młodych osób, dla których wiele z przedstawianych zjawisk było całkowicie nieznanych i niezrozumiałych (jak podczas spotkania o pochodach pierwszomajowych). Wykorzystaliśmy unikatowe dokumenty archiwalne, do tej pory nieznane. Przyczyniły się one do jeszcze lepszego poznania historii naszego miasta i poczucia dumy z bycia jego mieszkańcem.
Spotkania pokazały, że wśród mieszkańców jest duże zainteresowanie historią powojennego Opola – co poświadcza także duża liczba osób oglądająca wystawę poświęconą „Kultowym miejscom Opola”, prezentowaną przed gmachem Archiwum Państwowego w Opolu.
1. W atelier opolskich fotografików
Pierwsze spotkanie, zatytułowane „W atelier opolskich fotografików”, odbyło się w Muzeum Śląska Opolskiego. Poprowadziła je prof. Anna Pobóg-Lenartowicz. Prelegentami byli ludzie zasłużeni dla miasta, dla których „obrazy Opola” są życiową pasją: Urszula Zajączkowska – była dyrektor Muzeum, autorka albumu z fotografiami Opola, Bogusław Szybkowski – autor wielu książek i albumów z fotografiami i widokami Opola, dr Bogna Szafraniec, która przygotowała wystawę o życiu i twórczości Adama Śmietańskiego prezentowaną w tymże muzeum i Jerzy Stemplewski – fotograf, którego zdjęcia pojawiają się na łamach prasy, zdobią albumy o mieście, wreszcie wzbogacają zasób naszego archiwum.
2. Miejsca rekreacji
Drugie spotkanie poświęcone zostało parkom, placom i miejscom rekreacji Opola. Koordynatorem spotkania była Natalia Barczyk, była przewodnicząca opolskiego oddziału Polskiego Stowarzyszenia Krajoznawców. Do dyskusji zaprosiła prof. Joannę Rostropowicz, dr Krystynę Słodczyk, Grzegorza Ostromęckiego, Bogdana Patyniaka oraz Andrzeja Hamadę. Spotkanie miało miejsce w Muzeum Uniwersytetu Opolskiego i przerodziło się w gorącą dyskusję o roli zieleni miejskiej w życiu mieszkańców Opola.
3. Pochody pierwszomajowe
Na początku maja spotkaliśmy się po raz trzeci, ale pierwszy raz w Archiwum Państwowym w Opolu. Moderatorem spotkania był wicedyrektor Archiwum, Sławomir Marchel, a tematem miejsca związane z pochodami pierwszomajowymi w Opolu. Ze względu na udział w spotkaniu osób w różnym wieku (tych, którzy uczestniczyli w pochodach oraz tych, którzy się o nich uczyli) doszło do ciekawego dyskursu międzypokoleniowego – i to wśród unikatowych archiwaliów: sztandarów z zasobu archiwum oraz legitymacji i medali ze zbiorów p. Krzysztofa Pogorzelskiego. Efektem dyskusji było opracowanie mapy miejsc związanych z pochodami pierwszomajowymi w Opolu po II wojnie światowej.
4. Sport w mieście
Tematem czwartego spotkania „kultowego”, które odbyło się w gościnnych progach Miejskiej Biblioteki Publicznej, był opolski sport. W mieście nie ma bardziej odpowiedniej osoby, która mogłaby się wypowiadać na ten temat niż Krzysztof Stecki, syn nieżyjącego już znanego dziennikarza sportowego oraz autora książek poświęconych opolskim olimpijczykom Juliusza Steckiego. Wszyscy, którzy przed czerwcowym upałem schronili się do klimatyzowanej sali, usłyszeli mądry wykład połączony z prezentacją unikatowych zdjęć z opolskich obiektów sportowych.
5. Festiwale piosenki
Piąte z kolei, a pierwsze po wakacjach spotkanie było poświęcone festiwalom polskiej piosenki, więc odbyło się w Muzeum Polskiej Piosenki w Opolu. Prowadzącym spotkanie była dr Sylwia Gawłowska, pracownica Muzeum. Zebrani obejrzeli film pt. „Dobry wieczór Opole!” Gośćmi i prelegentami byli: Edward Spyrka – kompozytor, dyrygent i juror opolskich festiwali oraz dr Mariusz Patelski z Instytutu Historii Uniwersytetu Opolskiego, który mówił o działaniach cenzury wobec artystów i autorów tekstów.
6. Kawiarnie, restauracje, kluby artystyczne
Dyskusję podczas szóstego spotkania, poświęconego kawiarniom, restauracjom i klubom artystycznym Opola, koordynował właśnie dr Mariusz Patelski. W Muzeum Uniwersytetu Opolskiego rozmawialiśmy o działalności jednego z najbardziej kultowych miejsc w Opolu: Klubu Związków Twórczych. Historię Klubu opowiedział Marian Buchowski – autor książki poświęconej działalności Klubu, a także Tadeusz Pabisiak – ówczesny dyrektor KZT. Opolskie „bale i lokale”, czyli m.in. „Pająka” „Europę” czy „Bajkę”, wspominał architekt Andrzej Hamada.
7. Miasto garnizonowe czy garnizon w mieście?
Przedostatnie, siódme spotkanie zatytułowane było „miasto garnizonowe czy garnizon w mieście”? Odbyło się ponownie w Archiwum Państwowym w Opolu, a głównym prelegentem po raz kolejny był Krzysztof Stecki. W spotkaniu uczestniczyli żołnierze 10 Opolskiej Brygady Logistycznej. Nie tylko dla nich zgłębianie mniej lub bardziej poufnych tajemnic opolskich koszar było nie lada gratką.
8. Życie teatralne
Ostatnie, ósme spotkanie odbyło się w teatrze Eko Studio – bowiem rozmawialiśmy właśnie o życiu teatralnym naszego miasta. A było ono nader bogate, wszak przez kilka powojennych lat to w Opolu tworzył awangardowy reżyser Jerzy Grotowski. W bardzo żywej i ciekawej dyskusji udział wzięli: Jan Feusette – były wieloletni dyrektor i kierownik literacki Teatru im. Jana Kochanowskiego w Opolu, Krystian Kobyłka – dyrektor Opolskiego Teatru Lalki i Aktora w Opolu, Zdzisław Łęcki – nestor opolskich scen teatralnych, Andrzej Czernik – dyrektor Teatru Eko Studio, Edward Spyrka – kompozytor muzyki do przedstawień w opolskich teatrach, Andrzej Kącki – twórca teatrów amatorskich oraz licznie zebrani goście. Spotkanie i dyskusję po mistrzowsku poprowadziła dr Adriana Dawid z Instytutu Historii Uniwersytetu Opolskiego, imponując wiedzą oraz świetnie angażując obecnych na sali przedstawicieli teatrów opolskich.