NASZE ODKRYCIA

Alojzy Smolka


27 kwietnia 1907 r. w Raciborzu urodził się Alojzy Smolka, działacz narodowy, społeczny i kulturalny, założyciel Polskiego Teatru Kukiełkowego działającego przy Związku Polaków w Niemczech. W czasie wojny aresztowany i osadzony w obozie w Buchenwaldzie. Po wojnie pracował w opolskim teatrze dramatycznym. Po utworzeniu Teatru Lalek został jego kierownikiem artystycznym. Zmarł 9 maja 1971 r. w Opolu. Jego imię nosi dziś Teatr Lalki i Aktora w Opolu.

 

Zdjęcie z przedstawienia „Cztery mile za piec” Marii Kownackiej, wystawione przez Alojzego Smolkę w 1937 r. [Archiwum Państwowe w Opolu, sygn. 45/451/81]

 

Było to przedstawienie inauguracyjne teatru kukiełkowego Alojzego Smolki, które odbyło się 14 października 1937 w Domu Polskim w Opolu. Smolka kierował teatrem, a także był jednocześnie reży­serem i autorem scenografii przedstawień: "O Kasi, co gąski zgubiła", "O szewczyku, królewiczu i smoku", "Historia cała o niebieskich migdałach", "O Jasiu Brudasiu", "O Sewerysiu, który się uczył tabliczki mnożenia". Artyści występowali w Opolu oraz w miejscowościach powiatu prudnickiego, gliwickiego i strzeleckiego, a nawet we Wrocławiu; grali w salach wypożyczanych od Niemców, w polskich szkołach prywatnych oraz w mieszkaniach. Wszędzie przyjmowani był niezwykle entuzjastycznie. Małe kukiełki nie tylko budziły zaciekawienie i podziw, ale przede wszystkim uczyły polskiej mowy. Zespół kukiełkowy wykorzystywał przede wszystkim utwory rodzimych, ludowych poetów śląskich, które odznaczały się ogromnymi walorami patriotycznymi.